Ένα ωραίο παράδειγμα για να αντιληφθεί κάποιος πως είναι κατασκευασμένος ένας αστιγματικός κερατοειδής, είναι η σύγκριση της μπάλας του μπάσκετ ή μπέιζ μπολ και αυτής του αμερικανικού ποδοσφαίρου. Μπορούμε λοιπόν να πούμε, ότι ο αστιγματικός κερατοειδής αποτελείται στην πρόσθια επιφάνειά του από μεσημβρινούς διαφορετικής καμπυλότητας, σε αντίθεση με τον κερατοειδή χωρίς αστιγματισμό στον οποίο όλοι οι μεσημβρινοί έχουν την ίδια καμπυλότητα. Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει μεσημβρινός εάν συγκρίνουμε την επιφάνεια του κερατοειδούς με ένα ρολόι χειρός και σχεδιάσουμε μια νοητή γραμμή μεταξύ της 12ης και 6ης ώρας ή μεταξύ της 3ης και 9ης ώρας. Αυτές οι γραμμές αποτελούν 2 μεσημβρινούς.
Με βάση τα παραπάνω ο αστιγματισμός διακρίνεται σε ομαλό και ανώμαλο. Στον ομαλό αστιγματισμό ο πιο κυρτός μεσημβρινός τέμνεται κάθετα με τον πιο επίπεδο μεσημβρινό, ενώ στον ανώμαλο αστιγματισμό δεν υφίσταται κάτι τέτοιο.
Οι περισσότεροι αστιγματισμοί είναι ομαλοί και δεν εξελίσσονται πέρα από τη προσχολική ηλικία. Οι διαφορές σε μεγαλύτερες ηλικίες είναι απειροελάχιστες. Πολλοί αστιγματισμοί μικρού βαθμού δεν ενοχλούν τους ασθενείς, οπότε παραμένουν χωρίς διόρθωση. Σε μεγαλύτερους βαθμούς όμως και ειδικά αν συνυπάρχει μυωπία ή υπερμετρωπία, φαινόμενο πολύ συχνό, ο αστιγματικός ασθενής θα αναζητήσει τη συμβουλή οφθαλμιάτρου λόγω θάμβους όρασης.
Η θολή όραση οφείλεται σύμφωνα με τα προαναφερθέντα στο ότι λόγω της ανισοκαμπυλότητας του κερατοειδούς ή φακού, το είδωλο εστιάζεται σε 2 διαφορετικά σημεία τα οποία περιγράφονται παρακάτω.
Ο Αστιγματισμός διακρίνεται λοιπόν σε:
1. Απλό μυωπικό αστιγματισμό: Το ένα σημείο εστιάζεται επάνω και το άλλο μπροστά από τον αμφιβληστροειδή
2. Απλό υπερμετρωπικό αστιγματισμό: Το ένα σημείο εστιάζεται επάνω και το άλλο πίσω από τον αμφιβληστροειδή
3. Σύνθετο μυωπικό αστιγματισμό: Και τα 2 σημεία εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή
4. Σύνθετο υπερμετρωπικό αστιγματισμό: Και τα 2 σημεία εστιάζονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή
5. Μεικτό Αστιγματισμό: Το 1 σημείο εστιάζεται μπροστα και το άλλο πίσω από τον αμφιβληστροειδή
Η αιτιολογία εμφάνισης ομαλού αστιγματισμού δεν είναι γνωστή. Αντίθετα στους ανώμαλους αστιγματισμούς η αιτία είναι συνήθως γνωστή, όπως ουλές και εκφυλλιστικές παθήσεις κερατοειδούς, προχωρημένα πτερύγια και ο κερατόκωνος. Η διάγνωση αστιγματισμού γίνεται από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο με μέτρηση της οπτικής οξύτητας, όπως πραγματοποιείται η διάγνωση μυωπίας και υπερμετρωπίας.
Οπτική Οξύτητα καλείται η τελευταία γραμμή του πίνακα των οπτοτύπων όπου ο ασθενής μπορεί να διακρίνει με ευχέρεια 2 διαφορετικά σημεία μεταξύ τους, οπότε και να ονοματίσει ή να περιγράψει ορθά το σύμβολο το οποίο βλέπει. Διακρίνεται σε οπτική οξύτητα χωρίς διόρθωση η οποία λαμβάνεται χωρίς τη βοήθεια διορθωτικών υάλων και σε οπτική οξύτητα με διόρθωση, όπου χρησιμοποιούνται βοηθητικά γυαλιά για τη διόρθωση υπάρχοντος αστιγματισμού.
Η καλύτερα διορθούμενη οπτική οξύτητα σε ασθενείς με αστιγματισμό είναι η ανώτερη οπτική οξύτητα που μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση βοηθητικών υάλων αστιγματισμού. Σε περίπτωση που οι ασθενείς διαμαρτύρονται για κοπιωπία της όρασης, είναι απαραίτητη η χρήση κυκλοπληγικών σταγόνων που ακινητοποιούν τον ακτινωτό μυ και σταματούν το φαινόμενο της προσαρμογής. Μόνο έτσι μπορούν να μετρηθούν οι πραγματικοί βαθμοί, ειδικά σε απλούς ή σύνθετους υπερμετρωπικούς ή μεικτούς αστιγματισμούς και να πραγματοποιηθεί ορθή συνταγογράφηση.
Οι προσπάθειες για την επεμβατική και μόνιμη αντιμετώπιση του αστιγματισμού, έχουν ξεκινήσει πάρα πολλά χρόνια πριν. H βελτίωση όμως των αποτελεσμάτων και η κατάληξη σε συγκεκριμένες μεθόδους πραγματοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80.Το ιατρείο μας εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες επεμβάσεις αφαίρεσης αστιγματισμού οι οποίες πραγματοποιούνται με τα πιο μοντέρνα μηχανήματα που κυκλοφορούν και περιγράφονται στις υπηρεσίες μας.
Οι επεμβάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν στον κερατοειδή χιτώνα του οφθαλμού και είναι η PRK και η Femtolasik, καθώς και στο εσωτερικό του οφθαλμού με ένθεση φακικών αστιγματικών ενδοφακών ή διαθλαστική αντικατάσταση του κρυσταλλοειδούς φακού με ψευδοφακικούς αστιγματιγματικούς ενδοφακούς (RLE). Οι μέθοδοι αυτές εφαρμόζονται και για τη διόρθωση μυωπίας ή υπερμετρωπίας.
Τις περισσότερες φορές μάλιστα οι παθήσεις αυτές συνυπάρχουν οπότε πραγματοποιείται ταυτόχρονη διόρθωση.
- Με τις μεδόδους αυτές μπορούμε να διορθώσουμε αστιγματισμούς μέχρι και 5 Dpt εφόσον μας το επιτρέπουν τα προεγχειρητικά δεδομένα
- Σχετικά μικροί έως μέτριοι απλοί ή σύνθετοι μυωπικοί αστιγματισμοί μπορούν να διορθωθούν είτε με PRK είτε με Femtolasik
- Απλοί και σύνθετοι υπερμετρωπικοί καθώς και μεικτοί αστιγματισμοί διορθώνονται μόνο με Femtolasik
- Γενικά σε απλούς ή μυωπικούς αστιγματισμούς πάνω από 2 διοπτρίες προτιμάται η διόρθωση με Femtolasik
- Ανώμαλοι και ασύμμετροι αστιγματισμοί δεν μπορούν να διορθωθούν με συμβατικές μεθόδους αλλά με συνδυασμό άλλων σύγχρονων επεμβάσεων
- Σε περιπτώσεις ύπαρξης αστιγματισμού χωρίς/με μυωπία ή υπερμετρωπία, μετά από επέμβαση καταρράκτη μπορεί να εφαρμοστεί διόρθωση με laser PRK ή Femtolasik καθώς και τοπογραφική διασύνδεση κερατοειδούς.
Η παγκόσμια οφθαλμολογική έρευνα έχει οδηγήσει σε τεράστιες επιτεύξεις στον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής (Επεμβάσεις που έχουν ως σκοπό τον μηδενισμό του αστιγματισμού). Στατιστικά έχει αποδειχθεί ότι η μακρόχρονη χρήση φακών επαφής κρύβει πολύ περισσότερους κινδύνους, λόγω μολύνσεων, ξηροφθαλμίας και δυσανεξίας σε σχέση με μία διαθλαστική επέμβαση. Ειδικά η Femto-lasik και η PRK αποτελούν τις πιο ασφαλείς επεμβάσεις στην ιατρική, με ελάχιστο χρόνο διάρκειας, εγγυημένα μετεγχειρητικά αποτελέσματα και ικανοποίηση των υποβληθέντων σε επέμβαση «ασθενών».
