- Τσούξιμο
- Αίσθηση ξένου σώματος
- Φαγούρα
- Θολή όραση
- Δακρύρροια
- Εκκρίσεις
- Αίσθηση Βάρους
- Πόνος
- Κάψιμο
Ανάλογα με το αίτιο που τις προκαλεί, διακρίνονται σε
Λοιμώδεις οι οποίες υποδιαιρούνται σε:
Μικροβιακές, που οφείλονται σε μικρόβια τα οποία:
- βρίσκονται ήδη στον επιπεφυκότα
- προέρχονται από άλλες περιοχές του ίδιου ατόμου
- μεταδίδονται από άλλους ανθρώπους.
Οι μικροβιακές επιπεφυκιτιδες εμφανίζονται περισσότερο σε περιοχές με κακές συθήκες υγιεινής, καθώς και σε χρήστες φακών επαφής. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι οι πυώδεις εκκρίσεις. Μπορούν να προσβάλλουν και τον κερατοειδή. Οι βακτηριακές επιπεφυκίτιδες υποχωρούν σε ασθενείς με καλό αμυντικό σύστημα, ακόμα και χωρίς θεραπεία μετά από μία εβδομάδα περίπου. Πάντως η χρήση αντιβιοτικών κολλυρίων ευρέως φάσματος απαλλάσσουν τον ασθενή από τα συμπτώματα. Σε σπάνιες περιπτώσεις πρέπει να πραγματοποιηθεί καλλιέργεια και αντιβιόγραμμα στο έκκριμα που θα ληφθεί από το μάτι , ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Ιογενείς, που οφείλονται σε φλεγμονή του επιπεφυκότα από αδενοϊούς. Η προσβολή γίνεται με άμεση επαφή του οφθαλμού με επιμολυμένα υγρά από άλλο άτομο. Χαρακτηριστικό της είναι τα θυλάκια στον επιπεφυκότα.
Η ασθένεια είναι έντονα μεταδοτική. Τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα. Ξεκινούν από τον ένα οφθαλμό με έντονη δακρύρροια, τσούξιμο, ερυθρότητα, πρήξιμο και διογκωμένους λεμφαδένες μπροστά από το αυτί. Αντιμετωπίζεται με τη χρήση τεχνητών δακρύων και ιάται σε διάστημα 7-10 ημερών. Ενδέχεται να προσβληθεί και το άλλο μάτι. Η χρήση κολλυρίων κορτιζόνης καταπραΰνει τα συμπτώματα αλλά δεν βοηθάει στην ίαση. Επιπλοκές της πάθησης είναι η δημιουργία μεμβρανών στο εσωτερικό των βλεφάρων που πρέπει να αφαιρεθούν, καθώς και στικτές υποεπιθηλιακές θολερότητες στον κερατοειδή που μπορεί να μειώσουν την όραση για αρκετό διάστημα.
Χλαμυδιακές , που οφείλονται σε φλεγμονή του επιπεφυκότα από τα παράσιτα χλαμύδια που ζουν μέσα σε μικρόβια, και προκαλείται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Η κλινική εικόνα μοιάζει με αυτή της ιογενούς επιπεφυκίτιδας, όμως δεν ιάται χωρίς θεραπεία. Επομένως εμμένουσες θυλακιώδεις επιπεφυκίτιδες με βλεννοπυώδεις εκκρίσεις θα πρέπει να οδηγήσουν τον οφθαλμίατρο σε υποψία χλαμυδιακής επιπεφυκίτιδας και κατάλληλης αντιμετώπισης. Υπάρχει ειδική εξέταση που γίνεται στο ιατρείο και ανιχνεύει αντισώματα από το ίδιο το μικρόβιο στον επιπεφυκότα. Η θεραπεία της χλαμυδιακής επιπεφυκίτιδας είναι συστηματική. Οι τετρακυκλίνες είναι το αντιβιοτικό της επιλογής.
Μη Λοιμώδεις επιπεφυκίτιδες με κοινό χαρακτηριστικό τον πόνο και την αίσθηση ξένου σώματος. Oι κυριότερες είναι:
Το οφθαλμικό ουλώδες πεμφιγοειδές, που είναι η οφθαλμική εκδήλωση της αυτοάνοσης, συστηματικής, ομώνυμης πάθησης η οποία οδηγεί σε φλεγμονή των βλεννογόνων. Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονή του επιπεφυκότα κατά την οποία δημιουργούνται ινώσεις μέσα στον ιστό του, με αποτέλεσμα τη δημιουργία συμφύσεων μεταξύ ταρσικού και βολβικού επιπεφυκότα.
Αφού διαγνωσθεί με βιοψία ή κλινικά, ο ασθενής παραπέμπεται σε ανοσολόγο-οφθαλμίατρο για να αρχίσει συστηματική ανοσολογική θεραπεία.
Η τοπική θεραπεία είναι μόνο συμπτωματική και περιορίζεται στο να βελτιώσει την ξηροφθαλμία και τις λοιμώξεις. Η υγιεινή των βλεφάρων και η αφαίρεση βλεφαρίδων από οφθαλμίατρο, ώστε να μην ερεθίζεται ο κερατοειδής είναι απαραίτητη. Χειρουργικά μπορεί να αντιμετωπιστούν με βλεφαροπλαστική οι συνέπειες της πάθησης στα βλέφαρα, να γίνει αφαίρεση καταρράκτη ή αντιμετώπιση γλαυκώματος, μόνο αν η νόσος είναι σε καταστολή με τη σωστή θεραπεία.
Απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ του οφθαλμιάτρου που παρακολουθεί τον ασθενή και του ειδικού ανοσολόγου οφθαλμίατρου ή παθολόγου που πραγματοποιεί τη συστηματική θεραπεία
Η ξυλώδης επιπεφυκίτιδα, που χαρακτηρίζεται από ψευδομεμβράνες άγνωστης αιτιολογίας και πρέπει να διαφοροδιαγνώσκεται από την ιογενή επιπεφυκίτιδα.
Επιπεφυκίτιδες που οφείλονται σε ροδόχρου ακμή, που είναι μία συστηματική πάθηση η οποία επηρεάζει το δέρμα σε πολλά σημεία του προσώπου και χαρακτηρίζεται από δυσλειτουργία των αδένων που παράγουν λίπος. Στον οφθαλμό οι μεϊοβιανοί αδένες δε λειτουργούν ομαλά με αποτέλεσμα να μην παράγεται σμήγμα που είναι βασικό συστατικό της στιβάδας των δακρύων. Η κακή ποιότητα των δακρύων οδηγεί σε αίσθηση ξένου σώματος, ερυθρότητα, καύσο και θολή όραση.
Η ροδοχρους ακμή είναι η πιο συχνή αιτία χρόνιας βλεφαρίτιδας. Η θεραπεία έχει ως στόχο την αποσυμφόρηση των πόρων των μεϊβονιανών αδένων που παράγουν τη λιπιδική στιβάδα των δακρύων:
- Πλύσιμο βλεφαρων και βλεφαρίδων με ειδικά οφαλμικά μαντηλάκια τα οποία είναι εμποτισμένα με υγρό
- Τοπική χρήση αλοιφής Metronidazole στο δέρμα για 2 μήνες
- Χρήση από το στόμα αντιβιοτικών Doxycycline (της τάξης των τετρακυκλινών) για 3 μήνες. Αποβάλλονται από τους πόρους των βλεφάρων και βοηθούν στη καταπολέμηση της βλεφαρίτιδας
Αλλεργικές Επιπεφυκίτιδες με κοινό χαρακτηριστικό τη φαγούρα, και είναι:
Η οξεία αλλεργική επιπεφυκίτιδα με άμεση αντίδραση του οφθαλμού σε κάποιο εξωτερικό παράγοντα και γρήγορη υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Η εποχιακή αλλεργική επιπεφυκίτιδα με έξαρση των συμπτωμάτων όταν ο εξωτερικός παράγοντας κάνει την εμφάνιση του σε συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου.
Η ολοετής αλλεργική επιπεφυκίτιδα που εμφανίζεται και εξαφανίζεται κατά περιόδους καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, όταν το αλλεργιογόνο βρίσκεται μόνιμα στο περιβάλλον.
Παραδείγματα για αλλεργιογόνα αποτελούν, τα συντηρητικά κολλυρίων, η γύρη, η μούχλα, το νέφος, η οικιακή σκόνη, το τρίχωμα κατοικίδιων και διάφορα καλλυντικά. Συμπτώματα είναι το συχνό τρίψιμο των άνω βλεφάρων, το πρήξιμο η ερυθρότητα, καθώς και η γυαλιστερή όψη των οφθαλμών.
Η αντιμετώπιση γίνεται :
- Με αποφυγή του αιτίου που προκαλεί την αλλεργία, π.χ. η γύρη την άνοιξη.
- Κολλύρια κορτιζόνης, που προσφέρουν γρήγορη ανακούφιση αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα και να μειώνεται η χορήγηση τους σταδιακά
- Αντιισταμινικά κολλύρια
- Κολλύρια-σταθεροποιητές των μαστοκυττάρων που ελευθερώνουν τις ουσίες της φλεγμονής, πριν ξεκινήσουν τα συμπτώματα της επιπεφυκίτιδας σε περιπτώσεις που είναι γνωστός ο χρόνος εκδήλωσής της.
Εαρινή Κερατοεπιπεφυκίτιδα , πρόκειται για αλλεργία αλλά δεν υπάρχουν συγκεκριμένα αίτια που την προκαλούν και οι ασθενείς δεν έχουν ιστορικό ατοπίας. Αποτελεί μια χρόνια φλεγμονή του επιπεφυκότα και προσβάλλει και τα 2 μάτια. Συνήθως εμφανίζεται σε αγόρια, μετά το 3ο έτος της ηλικίας και διαρκεί μέχρι την εφηβία. Χαρακτηριστικό της πάθησης είναι ότι εμφανίζεται σε θερμά κλίματα, οπότε ο όρος «εαρινή» είναι σχετικά άστοχος αφού σε πολλές περιοχές κυριαρχούν ζεστές θερμοκρασίες κυρίως το καλοκαίρι, αλλα και όλο το χρόνο. Αποτελεί βαρια μορφή πάθησης και μπορεί να επηρεάσει την όραση.
Διακρίνεται στις εξής μορφές:
- Βλεφαρική, κατά την οποία δεν προσβάλεται ο κερατοειδής. Χαρακτηρίζεται από την κλινική εικόνα γιγαντιαίων θηλών.
- Βολβική, όπου προσβάλλεται ο κερατοειδής και είναι σοβαρότερη. Χαρακτηρίζεται από θόλωση στο άνω όριο του κερατοειδούς με βλεννώδη οζίδια στο σκληροκερατοειδές όριο.
Συμπτώματα της πάθησης είναι φαγούρα, φωτοφοβία, βλεννώδεις εκκρίσεις, πτώση βλεφάρων και θολή όραση.
Ατοπική Κερατοεπιπεφυκίτιδα , πρόκειται για την πιο βαριά μορφή αλλεργίας των οφθαλμών, καθώς μπορεί να προκαλέσει ουλές στον επιπεφυκότα και μόνιμα σημάδια στον κερατοειδή, που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά θόλωση της όρασης. Κερατόκωνος και καταρράκτης αποτελούν επιπλοκές της πάθησης. Εμφανίζεται σε νεαρούς ενήλικες μετά την εφηβεία και μπορεί να διαρκέσει μέχρι τη μέση ηλικία. Περισσότερο συχνά προσβάλλονται οι άντρες, οι οποίοι συνήθως πάσχουν επίσης από δερματίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα ή και άσθμα.
Πρόκειται για αντίδραση υπερευαισθησίας του οργανισμού σε αλλεργιογόνα του περιβάλλοντος όπως είναι κυρίως η μούχλα, το νέφος, η οικιακή σκόνη και το τρίχωμα κατοικίδιων ζώων. Τα συμπτώματα αρχικά θυμίζουν την απλή αλλεργική επιπεφυκίτιδα με φαγούρα, ερυθρότητα, δακρύρροια, καύσο και οίδημα βλεφάρων και επιπεφυκότα, προοδευτικά όμως παρατηρείται έντονη ευαισθησία στο φως, θολή όραση, παχιές βλεννώδεις εκκρίσεις και δερματίτιδα στα βλέφαρα.
Η αντιμετώπιση της εαρινής και της ατοπικής κερατοεπιπεφυκίτιδας είναι παρόμοια με αυτή που περιγράφηκε παραπάνω για την αντιμετώπιση της οξείας, εποχιακής ή χρόνιας αλλεργικής επιπεφυκίτιδας. Σε ορισμένες περιπτώσεις για πιο επιθετική αντιμετώπιση, μπορεί να χρησιμοποιηθούν ανοσοκατασταλτικά, όπως είναι κολλύρια κυκλοσπορίνης ή αλοιφή tacrolimus.
